Аав

Өглөө уйлж сэрсэн Долгор шөнийн зүүдээ бодох бүр нулимс нь цэлэлзэнэ. Долгорын аав нь мөнх бусыг үзүүлээд өдгөө хоёр жилийн нүүр үзэж байгаа. Аавтайгаа сүрхий дотно юмаа ярилцдаггүй ч эрх охин нь байлаа. Хааяахан бор дарс балгачих дуртай занд нь Долгор хар багаасаа дургүй байсан. Аав нь зүгээр нэг архи балгачихгүй уух бүрдээ хөөрхий ээжид нь хамаг бяраа гаргаж орон гэрээ дайны талбар болгочихдог байлаа. Эрүүл байхад нь ээжтэйгээ нийлээд уйлж байгаад л дахиж уухгүй ам өчгийг нь авдаг ч хамгийн ихдээ л сар уухгүй байж хэлсэн амандаа хүрнэ. Хүний хүүхдүүд Аав өчигдөр архи уугаад гээд инээгээд ярихад нь Долгор бүр чин сэтгэлээсээ гайхна. Сүүлд нь ухаарахнээ хүмүүсийн аав өөрийх нь аав шиг тэгж тавьтаргүй уудаггүй л байсан юм билээ л дээ. Долгорт архи гэдэг үг айдас гэдэг үгтэй утга адил сонсогддог.

Хөдөөнөөс охиноо эргэнэ гэж ирээд Долгор дээр ч ирэлгүй мөнөөх л дарсны найзуудтайгаа нийлээд орой болтол аав нь таг л байлаа. Долгор аавынхаа занг мэдэх болохоор согтуу хөлчүү оюутны байранд нь ирж түмэн оюутны нүдэн дээр шившгийг нь хутгах вий хэмээн сэрэмжлэн гарч орон гүйсээр... Тэр өдөр аав нь холбоо барьсангүй, ирсэн ч үгүй. Ээжтэйгээ утсаар ярьтал найзындаа тасарчихсан унтаж байгаа сураг сонсоод санаа амар нь унтжээ. Маргааш нь хичээлээ тараад байр руугаа орох гэж явтал -Миний охион гэх сөөнгө хоолой сонсогдлоо. Инээмсэглэн алхаж байсан Долгорын царай хоромхон зуур хувираад түргэн зуур ийш тийш сэрвэлзэн хартал оюутны байрны өмнөх хашлаган дээр аав нь сууж харагдлаа. Долгор оюутнуудаас бушуухан салж аавыгаа даллаад хүмүүсийн нүднээс далд орсон хойноо амьсгаагаа даран аавыгаа хүлээн зогслоо.

-Та чинь ямар сонин хүн бэ? Над дээр ирнэ гэчихээд архи уугаад явчихдаг...

-Харин тиймээ. Нөгөө Энхээ тосч ирчихээд уулзаагүй удсан найз гээд гэртээ аваачаад дайлчихлаа.

-Та нээрээ өөдгүй ш дээ. Ирчихлээ барилаа гээд утсаар ганц ярьчихгүй. Утас чинь байнга холбогдохгүй. Хөдөө таныг ууж идээд явж байсан бол жижигхэн газраас ээж таныг хайгаад олчихно. Энэ том хотод алга болчихвол би таныг хаанаас олох юм бэ гээд эхэр татан уйлтал аав нь баахан гэмшингүй

-За миний охин битгий уйл. Аавыгаа уучлаарай.

-Та хоол унд идсэн юм уу?

-Идсээн миний охин. Ээж чинь намайг архи уучихна гээд мөнгө өгч явуулаагүй. Чам руу банкаар шилжүүлэх юм гэсэн. Чи аавдаа хэдэн төгрөг өгөх үү? Дотор их муу байнаа.

-Та нээрээ арай ч дээ. Оюутан надад юуны мөнгө байх вэ дээ. Би таныг л надад мөнгө өгөх байх гэж бодож байлаа. Тэгээд хүн булай болгох гэж байгаа юм шиг бөөн архи дарс нэвширтэл үнэртүүлчихээд байраар ирээд байх хэрэггүй. Маргааш буцах билэтийг аваад хүлээж байя гээд эргэхэд

-Миний охин хичээлээ сайн хийгээрэй гээд цаашаа бээвийгээд алхаж байсансан. Тэр өдөр Долгор кармандаа байсан 10000 төгрөгөө гаргаад өгчихмөөр байсан ч архи л ууна шүү дээ гэж бодохоос харам төрж тэр мөнгийг өгч тэвчээгүй юм. Тэр явдлыг аав нь дахиж яриагүй, бас дахиж архи уугаагүй. Харин Долгорын хувьд аавыхаа дэргэд суухдаа ч, аавых нь суудал эзгүйрэхэд тэр өдрийг байнга дурсаж харамсдаг. Хэтэрхий их гомдоод л аав минь дуртай зүйлээ уухаа больчихсон байх даа гээд ээжийхээ өвөр дээр уйлахад ээж нь толгойг нь чимээгүй л илж байсан.

Урд шөнийн зүүдэнд аав нь яг л тэр өдөр Долгор дээр ирсэн шигээ хувцастай, царайтай иржээ.

-Алив аав нь охиноо үнэрлэе гээд духан дээр нь үнсэхэд сахал нь ирвэгнүүлэх шиг болж Долгорын нулимс сул асгарчээ.

-Аавдаа хэдэн төгрөг өгөөч гээд Долгор руу харахад Долгор эгээ л тэр өдөр оччихсон мэт санагдана. Халаасаа ухтал 10000 төгрөг байлаа.

-Ааваа, би таныг яаж ганцааранг тань явуулах вэ дээ. Хоёулаа хамт явъя гээд гараас нь хөтлөхөд аав нь

-Хүн амьтан харчихна. Нэг архичинтай явж байна гэж охиныг минь муу хэлэх вий гээд цааш болоход Долгор аавыгаа сугадаад

-Ааваа, охиноо уучлаарай гээд мөрийг нь дэрлэтэл өглөөний сэрүүлэг Долгорыг сэрээжээ. Толинд хартал нүд нь бүр хавдчихсан байлаа. Аавыгаа санаж баахан уйлсны эцэст хүйтэн усаар нүүрээ шавшаад

-Аав минь надаас буян нэхэж байгаа юм байна даа гэж дотроо бодоод гандан орохоор гарлаа.





Read More

Монита

Ажлаараа шинэ жилийн угтаж монита зарлах болсон гэсэн мэдээ албан газрын хэдэн ажилчдад хоромхон зуур тарлаа. Ганц бие татлаа түтлээгүй нь өөртөө таалагддаг нэгнээ сонгочих юмсан гэсэн нууцхан бодол өвөрлөн баярлаж байхад ар гэр амьдрал үр хүүхэдтэй нь эхнэр хүүхдээ баярлуулах мөнгөгүй байхад бас юун илүү зардал вэ гэсэн янз муутайхан хүлээж авч байлаа. Гэвч энэ тухай сонсоод хамгийн их гунигласан хүмүүс ажлын байрны хамгийн доод давхар буюу подволд сууцгаана.

-Орохгүй байж болдоггүй юм байх даа.

-Хүчээр л оруулах байлгүй дээ.

-...

Удсангүй ч үгүй зохион байгуулагчид хүмүүсийн нэрс хийсэн хайрцаг барин өрөө өрөөгөөр орон сугалуулсаар тэдэн дээр ирлээ.

-Бид ормооргүй байнаа.

-Юу гэсэн үгийн компаниас зохиож байгаа нийтийн арга хамжээнд оролцохгүй байж яаж болдог юм бэ. За битгий маяглаад бай.

-...

Ажлын газрын залуус бөөгнөрөлдөн хэнийг сугалсан хэнийг сугалсан хэмээн бие биенийхэ хэл амыг сугалчих шахан зогсож байтал Аюур ирж яваа харагдлаа. Хэн хэнийхээ сугалсан хүмүүсийг мэдсэн болохоор бүгд Аюурыг амдан очоод

-За хэнийг сугалсан?

-Монита чинь нууц байдаг биз дээ.

-За сүртэй ш дээ.

-Цэвэрлэгч Туяа эгчийгээ... гээд сугалсан сугалаандаа сэтгэл дундуур байгаа нь илт мэдэгдэхүйц урвайлаа. Залуус ч чимээгүй болж дор бүрнээ монитадаа юу авч өгөх талаар ярилцан цааш одоход Аюур усны автомат машинаас ус авч зогсох зуур

-Би ямар азгүй юм бэ. Шинэ охидууд их л байсан тэднээс нэгийг нь сугалчихсан бол... Гэрлээ одоо маяглачихын. Түрүүн сугалаагаа сольчих л байсан юм ш дээ. Нэг сугалсан бол сугалсан ч гэх шиг. Тэр хэзээ тийм шударга болчихсон юм гэсэн бодолд дарагдаж байснаа халуун ус халин гар руу нь асгарахад цочин гараа огцом татлаа.

Хоёр цэвэрлэгч цайгаа уун сууна. Шатаар бууж ирж явсан өөр нэг ажилтан

-Та хоёр монитагаа сугалаа юу? хэмээн хөгжилтэй инээсээр бууж ирэхэд дээрх хоёрын царайд хувирал гарсангүй.

-Уг нь бид оролцохгүй байвал дээр юм дөө. Хэнийг сугалж хичнээн сайхан бэлэг өгөөд ч нэмэргүй. Бид нарыг цэвэрлэгч гэсэн шиг л бэлэг өгдөг юм шүү дээ гээд санаа алдахад охины инээд санаа зовнилоор солигдож

-Өө ямар баларсан юм бэ. Тийм юм болдог юм уу гэж өөрөө гэм хийсэн мэт хэлснээ Уянга шурхийн өгсөж одлоо.

-Хүүхдийг эвгүй байдалд оруулсан эвгүй юм ярьж байх юм. Бидэнтэй үг тоож сольдог хэдийн маань л нэг шүү дээ. Бусад нь тэглээ гээд энэ охины буруу биш хэмээн арай ахимаг нь нөгөөхөө зэмлэлээ.

Монита эд дундаа орж энд тэндгүй л бэлэг барьсан, амттан идсэн, баярласан хүмүүс ажлаар дүүрчээ. Доод давхрын мөнөөх өрөөнд өнөөдөр тэс өөр уур амьсгал өрнөнө.

-Хөөх, ийм их юм өгсөн юм уу? Яанаа эргүүлж юу өгнөө? Ямар гоё гоё юм харагдаж байнаа? Чинийхд юу байна?

-Бараг ижилхэн юм байна. Бид хоёрыг нэг хүн сугална гэж баймааргүй юм аа. Өнөөдөр ч манай хүүхдүүдийн харин нэг нар нь гарчээ хэмээн ам амандаа үглэнэ. Түрүү 2 жилийн монита энэ хоёрт "Та хоёр бол цэвэрлэгч шүү дээ" гэдгийг л маш сайн сануулж өгснөөс өөр дурсамжгүй өнгөрсөн. Гэтэл энэ жил тэд өнжөөд л ийм том бэлгүүдэд даруулах болжээ.

Өнөөдөр монита задлах өдөр. Бэлэг өгч байсан хүмүүсээ баярлуулах ёстой гэсэн хүмүүс гадуур дотуур гүйн дор бүрдээ авч байсан бэлгүүдээсээ муутгачихгүй хэр таарсан юм хайна. Хоёр цэвэрлэгч юу дутах вэ мөнөөх том бэлгийн хариу болгож дор бүрдээ бэлтгэлээ хангаад оройг тэсэн ядан хүлээлээ. Монитагаа хэн болохыг мэдсэн нэг нь би чамд тийм бэлэг авсан шүү гэж тоглоом, үнэний хооронд хэлэлцэж, мэдээгүй нэг нь хэн юм бол гэсэн таамагт төөрөлдсөөр оройг угтлаа.

Тохилог уушын зассан тайзан дээр хөтлөгчид гарч ирэн хүмүүсийн нэрийг дуудаж тухайн хүмүүс гаран монитатайгаа танилцан бэлгээ солилцож байлаа. Аюур дотроо санаа зовинол айдас дүүрэн сууна. Хүмүүсийн бэлгийг харж өөрийхөө бэлгийг нэг харж улалзсаар нэр дуудагдахад цочих нь холгүй бослоо. Үнэндээ Аюур цэвэрлэгч Туяад эхний өдөр иштэй чихэр өгснөөс өөр зүйл өгөөгүй. Өрөөний залуус нь компаний хамаг аятайхан охидуудыг сугалчихсан өдөр бүр л үнэтэй биш ч сэтгэл шингээсэн бэлгээ зөөж байгааг хараад надтай таарсан юм гэж бодохоос ямар ч буруугүй хөөрхий Туяаг харахаас үзэн ядна. Гэтэл өнөөдөр ийм юм болно гэж хэн санах вэ дээ. Надад ч гэсэн миний монита бэлэг өгсөн биш гэж өөрийгөө өмөөрч бодсоор цааш харан зогстол

-За Аюурын монита хэн байсан бэ? За ирээд ард нь зогсчих. Одоо Аюур эргээд хараарай гэхэд түүний өмнө компаний хамгийн сайхан ааштай гэгддэг Уянга зогсож байлаа. Аюур том хайрцагтай хөнгөхөн бэлгээ Уянгаад өгөхөд цаадах нь инээмсэглэн аваад би чиний өмнөөс монитаг чинь баярлуулчихсан болохоор Туяа эгчийн өгөх бэлгийг миний өнгөрсөн удаад өгөөгүй бэлгүүд гээд бодчихоорой гээд тайзнаас буулаа. Аюурт хэлэх үг олдохгүй ичиж бантсандаа хэсэг эргэлдэж байснаа арай ядан буун Уянгаас нүүр бурууллаа. Удалгүй Туяа эгчийн ээлж болоход Аюур монита нь байсныг мэдээд баярласан сэтгэлийн угаас

-Цэвэрлэгч ч гэсэн хүн юм гэж биднийг хүндэлж сайхан бэлэг өгч байсан дүүдээ баярлалаа. Дүүгээ буруугаар бодож явдаг байжээ. Тэр их бэлгийн хариуд энэ хаана ч хүрэхгүй байж магадгүй гэхдээ дүүдээ өгнө гэж эгч нь сэтгэлээсээ хатгасан юм шүү гээд том жаазанд хийсэн үзэсгэлэнт хос хунгийн хатгамалыг гардууллаа. Үнэндээ энэ бол тэр оройн хамгийн үнэтэй хамгийн нандин бэлэг байсан нь бүхнээ ил. Аюур хөлсөө байн байн арчин талархаад өмнөө зогсоо эгчийг анх удаа өөр шигээ хүн юм гэдгийг олж харлаа.

Read More

Хайр-үгүй

Миний өмнө толгой гудайн суугаа энэ хархүүг би өмнө нь өөрөөсөө ч илүү их хайрладаг байлаа. Тэр бардам байхдаа миний хайрыг илүү татдаг ч байсан юм шиг. Ингээд суугааг нь харахаар огт танихгүй хүн шиг санагдах юм. Олон ч удаа энэ хүнийг аргадаж өөрийн бардам зангаа хайр найргүй гишгэчиж байж билээ. Би хэзээ ч ийм төгсгөлийг хүсэж байгаагүй. Гэтэл эмэгтэй хүний бага багаар хураагдсан гомдол ямар ч их хайрыг үгүй хийх хүчтэй байдаг гэж би өөрөө ч төсөөлөөгүй. Дэндүү их хайрандаа шатаж явах үед минь өчүүхэн төдий ийм сэжим гарсан бол би чамд аль болох гомдохгүйг хичээх байсан нь гарцаагүй. Буцааж болдоггүй ганцхан зүйлийг цаг хугацаа гэж нэг хүн хэлсэн байдаг. Гэхдээ хөрчихсөн хайрыг буцаах бүр хэцүү юм гэдгийг ухаарч сууна. Намайг аргадах хамаг үгээ барчихаад чи намайг хэзээ ч хайрлаж байгаагүй юм байна, ганцаардсан үеийн чинь сэтгэлийн зугаа би байсан уу гэж хатуу үгээр хариу нэхэн суугаа чамайг өрөвдөхөөс өөр сэтгэл надад үгүй болчихож... Хэрвээ би чамайг таньж мэдсэн бол хэн нэгний өмнө дүр үзүүлж жүжиг тавьж суух өчүүхэн ч чадваргүйг бас нэгэнт зүрх буруулсан бол эргэх зангүйг мэдэх учиртайсан.

Чиний хатуу үгсийг тэвчин суугаагийн гол шалтгаан нь би чамаас холдох шийдвэр гаргасандаа өөрийгөө гол буруутан болгож байгаа хэрэг юм. Үнэндээ чиний шаналсан сэтгэл дээр чамаас болж би энэ шийдвэрийг гаргаж байгаа юм гээд хэлчихвэл чамд хэтэрхий харгис хандсан болох биз.

Хамт байхдаа чи яагаад намайг ингэж аргадаж байгаагүй юм бэ гээд цээжин дотроос өнгөрсөн үе гомдолтой хашгичиж байсан. Хичнээн уйлахгүйг хичээж байсан ч би чадаагүй. Өнгөрсөн бүхнийг буцааж болдоггүй гэсэн хүн болгоны мэддэг теоромыг чи л мэддэггүй байсан гэж үү? Би чамтай байсан хором бүхнийг хайрлаж байсан байтал чи бүгдийг өнгөрсөн хойно намайг өөртөө үлдээх гэж хэзээ ч гаргаж байгаагүй энэ бүх занг гаргаж байдаг. Яагаад ч юм миний хувьд чамтай байсан мөчүүд хайран санагдах шиг. Гэхдээ бүхний мэддэг бас нэг теором бий. Энэ бол өнгөрсний хойноос харамсах хэрэггүй. Залуу нас дэндүү богинохон.



Read More

Цэцгийн дэлбээ

Гүүрэн дээр зогсоод доогуур нь урсах гол сарнайн дэлбээг тасдан хаяна. Хайртай хайргүй хайртай... Түүнийг надад хайртай гэдэгтэй хэн ч маргахгүй. Харин би түүнд хайртай юм болов уу? Хайртай хайргүй хайртай хайргүй... Би хайртай юм бол яагаад энэ хөөрхий сарнайн дэлбээг тасдаад байгаа юм бол? Хайргүй хайртай хайргүй хайртай...Хэрвээ хайргүй юм бол би хар шөнө ганцаараа гүүрэн дээр юу хийж зогсоо юм бэ? Хүн харвал энэ гүүрийг чөтгөртэй болчихож гэлцэх вий дээ. Ийм тийш харлаа...Азаар хүн алга. Би энэ сарнайн баглааг өнөөдөр өөртөө зориулж хэрэг болгон худалдаж авсан. Эхэндээ ингээд тасдаад зогсож байна гэж санаагүй л дээ. Зүгээр л гэрийн ойролцоо байдаг цэцгийн дэлгүүрт ортол байсан юм. Гоё ганган баглаа боодолгүй гал улаан сарнайнууд. Одоо ингээд гол чимээд урсаж байдаг. Чимэх ч гэж дээ. Би сүүлийн замд нь үдэж байгаамдаг уу даа.

Хүн гэгч дэндүү амиа бодсон амьтан юм. Хэн нэгний эсвэл өөрийн хайрыг цэгнэж цэгнэх ч гэж дээ сэтгэлээ хуурахын тулд өөр нэгэн амьд биетийг эд эрхтнээр нь салган хаяж байдаг. Би төсөөллөө л дөө. Цэцэг бидний оронд байгаад бидний гар хөлийг хайртай хайргүй гээд салган хаяж байна гээд. Аймшигтай юм.

Өнөөдөр би ингээд зогсож байхдаа нэг зүйлийг их сайн ойлголоо. Би түүнд биш хэнд ч биш өөртөө л их хайртай хүн юм.



Read More